Cerrena unicolor (Bull.) Murrill

نام فارسی: پلی‌پور مارپیچی

خانواده: Polyporaceae

راسته: Polyporales

تاکسونومی: این گونه متعلق به جنس مونوتیپیک (تک گونه) Cerrena است. تعدادی فرم‌ و واریته برای آن معرفی شده‌ است که فاقد تایید مولکولی هستند.

صفات ماکروسکوپی

بازیدیوکارپ یکساله، ابتدا مسطح، سپس به شکل نیم‌دایره‌ای بادبزنی، روی هم خوابیده، اندازه حدود 4 × 10 سانتی‌متر، ضخامت حدود 1.5-1 سانتیمتر. سطح رویی بازیدیوکارپ مخملی-کرکدار، کرمی قهوه‌ای، در نمونه‌های مسن‌تر اغلب به رنگ سبز در اثر رشد جلبک، دارای مدارهای متحدالمرکز تیره و روشن. سطح زیرین بازیدیوکارپ حفره‌دار، کرمی تا خاکستری-موشی، معمولا 4-2 حفره در هر میلیمتر، طول تیوبها حدود 1 سانتی‌متر، حفره‌ها به تدریج به هم پیوسته و سطح زیرین به شکل مارپیچی و نهایتا دندانی درمی‌آید. بافت زمینه بازیدیوکارپ (context) سفید، دارای یک لایه نازک  تیره در زیر سطح مخملی بازیدیوکارپ.

صفات میکروسکوپی

سیستم هیفی تریمیتیک، عرض هیفها حدود 4-2 میکرومتر، هیفهای رویشی دارای قوس اتصال. هیمنیوم فاقد سیستیدی، دارای سیستیدیول‌های کوچک ساده، تقریبا هم اندازه بازیدی‌ها. بازیدی‌ها چماقی شکل، حدود 6-4 × 25-18 میکرومتر. بازیدیوسپورها بی‌رنگ، بیضوی، دارای سطح صاف، 3.5-2.5 × 6-4 میکرومتر، بدون واکنش در معرف‌های ملزر و آبی‌کتان.

راهنمای شناسایی: وجود خط تیره در منطقه میانی بازیدیوکارپ که در برش عرضی آن نمایان است از مشخصات این گونه می‌باشد.

گونه‌های مشابه: شکل ظاهری آن تا حدودی مشابه Trametes versicolor یا قارچ رنگین کمانی است. لیکن سطح زیرین بازیدیوکارپ در قارچ رنگین کمانی به رنگ سفید و درای حفرات ریز و منظم می‌باشد.

اکولوژی: اغلب روی تنه، کنده، و ریشه درختان پهن‌برگ. دارای رابطه همیاری با حشره‌ای از گروه نازک‌بالان به نام علمی Tremex longicollis . اسپور قارچ از طریق اندام میکانژیا به تخم این حشره انتقال میابد. حشره سوراخ‌هایی را جهت استقرار لارو در تنه درخت ایجاد می‌کند و لاروها از میسلیوم قارچ تغذیه می‌کنند. در ایران گونه ای نسبتا شایع در شمال و شمالغرب است.

پوسانندگی و بیماری‌زایی: عامل شانکر ساقه در تنه زنده درختان پهن‌برگ و ایجاد کننده پوسیدگی سفید در چوب مرده آنها.

اهمیت بیوتکنولوژی: منبع آنزیم لاکاز که کاربردهای مختلفی در صنعت و بیوتکنولوژی دارد.

اطلاعات مولکولی بر اساس نمونه‌های طرح 93001054: بارکد ناحیه ریبوزومی ITS شامل قطعات کامل ITS1، ITS2، و 5.8S ببه طول 668 جفت باز و 813 جفت باز برای دو نمونه جمع آوری شده از زاگرس بدست آمد.

پراکنش و فراوانی در محدوده طرح 93001054: گونه Cerrena unicolor در استان‌های ایلام، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان شرقی پراکنش نسبی دارد. بازیدیوکارپ‌های آن اغلب بر روی تنه بلوط دیده شده و معمولا سطح وسیعی از تنه را می‌پوشانند.